In Duitsland heet het Narrendag, in de VS noemen ze het April Fools’ Day, de Fransen hebben het over April Vis en in Rusland heet het de Dag van de Dommerik. In Nederland houden we het gewoon op ‘1 april’. Het is een dag waarop je anderen via een practical joke, een hoax of een (flauwe) grap goedmoedig in de maling neemt.
1 april Er zijn nog steeds Nederlanders die denken dat de oorsprong van 1 april als grappendag te maken heeft met de strijd tegen de Spanjaarden in de Tachtigjarige oorlog. Op 1 april verloor Alva Den Briel, tenslotte.
Een gangbre theorie over de oorsprong van ‘1 april’ ligt bij de invoering van de Gregoriaanse kalender door Paus Gregorius XIII in 1582. Door de invoering van de Gregoriaanse kalender werd nieuwjaar verplaatst naar 1 januari. Tot die tijd werd oud en nieuw gevierd tussen 25 maart en 1 april. Mensen die nieuwjaar op 1 april bleven vieren, werden in de maling genomen.
Het is een leuke theorie, maar 1 april als grappendag is al veel ouder. De eerste 1 april grap in Europa werd in 1508 opgetekend. Een grappendag rond 1 april voert ons uiteindelijk terug tot de Romeinen. De Romeinen vierden ieder jaar op 25 maart het Hilaria-festival, waarbij mensen verkleed rondliepen en ‘hilarische’ grappen uithaalden met andere mensen.
De laatste decennia wordt 1 april door steeds meer media aangegrepen om mensen om de tuin te leiden. Hieronder een kort overzicht van geslaagde 1 aprilgrappen uit binnen- en buitenland:
Het BBC-programma Panorama schoof haar kijkers in 1957 een reportage voor waarbij verslag werd gedaan van de spaghetti-oogst in Zwitserland. Te zien waren dorpelingen die slierten spaghetti van de bomen plukten. Honderden kijkers belden de zender op om te horen waar zij spaghetti-bomen konden kopen om zelf spaghetti te kweken.
In 1969 bracht het NOS-journaal het ‘nieuws’ dat zwartkijkers die geen kijk- en luistergeld betaalden door controleurs die met scanners door de straten reden zouden worden opgespoord. Het enige middel dat zou helpen om aan de controleurs te ontkomen was het inpakken van de tv met alumiumfolie. De volgende dag was er in heel Nederland geen aluminiumfolie te krijgen.
De BBC-radio zond in 1976 een interview uit met een kosmosdeskundige die verklaarde dat de planeten Jupiter en Pluto die dag heel even, om precies 09.47, op een lijn zouden staan. Hierdoor zou de zwaartekracht tijdelijk iets verminderen. Wie op het juiste moment omhoog zou springen, zou iets geweldigs zou ervaren. Vlak na de uitzending belden honderden mensen naar de BBC om hun ervaringen door te geven. Een vrouw zou hebben verteld dat ze met elf mensen in een kamer boven de grond had gezweefd.
In Nederland heeft het Jeugdjournaal een naam hoog te houden op het vlak van geslaagde 1 aprilgrappen. Het Jeugdjournaal berichtte al eens dat de regering belasting op zakgeld wilde heffen en dat men een mummie weer tot leven had gewekt.Ook meldde het Jeugdjournaal al eens dat de Nederlandse regering besloten had tot het verbieden van MSN voor kinderen onder de 14 jaar, omdat de Nederlandse taal erdoor achteruit zou gaan.
Dat mensen alert zijn om niet in de maling genomen te worden op 1 april ondervond Google in 2004. Toen Google juist op 1 april ankondigde dat het met de gratis mail-service Gmail de concurrentie met hotmail aan wilde gaan en dat gebruikers naar de maatstaven van 2004 de ongeloofwaardig hoge opslagcapaciteit van 1 gigabyte kregen, dacht iedereen dat het een 1 aprilgrap was. Pas op 2 april begon men langzaamaan te geloven dat het geen grap was.
